DeepSeek Gerçekleri: Efsaneler, Teknolojik Başarılar ve Sosyal Medya İddialarının Analizi

DeepSeek, son dönemde yapay zeka (YZ) dünyasını sarsan bir Çinli şirket olarak öne çıkıyor. Ancak sosyal medyada dolaşan iddiaların çoğu gerçeği yansıtmıyor. İşte bilimsel veriler, raporlar ve şeffaf analizlerle DeepSeek'in başarısının arkasındaki gerçekler:

---

1. DeepSeek'in Teknolojik Başarısı: MOE Mimarisi ve Verimlilik

DeepSeek, Experts Karışımı (MOE) mimarisiyle geleneksel modellerden farklılaşıyor. Bu mimari, 671 milyar parametreden sadece 37 milyarını aktifleştirerek hesaplama maliyetlerini düşürüyor, ancak performansı koruyor 6. Örneğin:

• Kodlama görevlerinde %73.78 başarı oranı (Humaneval testi).

• Matematik problemlerinde %84.1 doğruluk (GSM8K testi) 7.

• Uzun bağlam penceresi: 128 bin token işleyebilme kapasitesiyle rakiplerini geride bırakıyor 6.

Bu performans, NVIDIA H800 ve H100 GPU'ları kullanılarak elde edildi. Ancak ABD ihracat kısıtlamaları nedeniyle H100'ler sınırlı kullanıldı 711.

---

2. Eğitim Maliyeti: Sosyal Medya İddiaları vs. Gerçekler

Sosyal medyada dolaşan "6 milyon dolarlık eğitim" iddiası yanıltıcıdır. SemiAnalysis raporlarına göre:

• Toplam sermaye harcaması (CapEx): 1.3-1.6 milyar dolar 19.

• İşletme maliyetleri: 944 milyon dolar 9.

• Donanım altyapısı: 10 bin NVIDIA A100, 10 bin H800 ve H20 GPU'lar 9.

6 milyon dolar, yalnızca son eğitim aşamasının maliyetini kapsıyor. Şirketin altyapı ve AR-GE yatırımları hesaba katılmadı 1.

---

3. Sosyal Medya İddialarının Analizi 1911

İddia	Gerçek
"6 milyon dolarla eğitildi"	Yanlış. Toplam maliyet 1.3 milyar doları aşıyor.
"ABD çipleri kullanmadı"	Kısmen doğru. H100 kısıtlamalı, ancak H800 ve A100 GPU'lar kullanıldı.
"OpenAI'den üstün"	Karma. Bazı testlerde OpenAI-o1'i geçti, ancak genel performans karşılaştırması eksik.

ABD Tepkisi: Nvidia hisseleri %17 düştü, teknoloji endeksi Nasdaq %3 kaybetti 11. Ancak bu, DeepSeek'in "oyun bozucu" etkisinden çok, aşırı spekülasyon ve panik satışlarıyla ilişkili.

---

4. DeepSeek'in Stratejik Avantajları

• Düşük token maliyeti: 1 milyon token işleme maliyeti 0.55 dolar (OpenAI-o1: 15 dolar) 7.

• Açık kaynaklı model: Kullanıcıların modeli özelleştirmesine izin veriyor 7.

• Yerel yetenekler: Çinli üniversitelerden yüksek maaşlarla (1.3 milyon dolar+) mühendis transferi 9.

---

5. Neden "Karşı-Propaganda" İddiaları Çıkıyor?

• Teknoloji savaşları: DeepSeek, Çin'in YZ'deki yükselişini simgeliyor. ABD'li şirketler (OpenAI, Nvidia) pazar paylarını korumak için algı operasyonlarına başvurabiliyor 10.

• Medya manipülasyonu: Örneğin, DeepSeek'in "açık kaynaklı olması" vurgulanırken, Çin hükümeti bağlantıları görmezden geliniyor 5.

• Ekonomik çıkarlar: Nvidia gibi şirketler, Çin'in YZ çiplerine bağımlılığını azaltma çabalarını engellemek istiyor 11.

---

6. DeepSeek'in Zayıf Noktaları ve Eleştiriler

• Kısıtlı bağlam penceresi: 64k token ile uzun metinlerde sorun yaşıyor (Claude 200k'ya kıyasla) 14.

• Bilgi güncelleme sorunu: 2023 Aralık öncesi verilerle eğitildi; güncel olaylarda "hallüsinasyon" riski var 14.

• Sansür mekanizması: Çin devlet politikalarına uyumlu içerik filtresi, kreatif kullanımı sınırlandırıyor 14.

---

Sonuç: DeepSeek Gerçekten Devrim Yapıyor mu?

DeepSeek, verimlilik ve maliyet optimizasyonu konusunda önemli adımlar atsa da, sosyal medyada abartıldığı kadar "devrimci" değil. MOE mimarisi ve açık kaynak stratejisi, YZ'nin demokratikleşmesine katkı sağlıyor, ancak ABD-Çin teknoloji savaşının bir parçası haline gelmiş durumda.

Kullanıcılara tavsiye:

1. Sosyal medya iddialarını resmi raporlarla (SemiAnalysis, ARK Invest) karşılaştırın.

2. DeepSeek'i ücretsiz deneyin; özellikle akıllı asistan ve metin analizi görevlerinde etkileyici 14.

3. Teknoloji haberlerini çok kaynaktan takip edin; Çin ve Batı medyası arasındaki önyargıları fark edin.

DeepSeek, YZ'nin geleceğini şekillendirecek aktörlerden biri olabilir, ancak gerçekçi beklentilerle yaklaşmak gerekiyor.